para

I.

1. Iść, ruszyć, pędzić itp. pełną, całą parą «iść, ruszyć, pędzić itp. z największą możliwą szybkością»: Okręt „Maurytania” szedł pełną parą ze zgaszonymi ogniami. B. Jasieński, Palę. Droga w świetle dziennym nie wydawała się taka zła, ruszyli całą parą. J. Iwaszkiewicz, Nowele.

2. Ktoś, coś pracuje, coś idzie, rusza pełną, całą parą «ktoś, coś pracuje bardzo sprawnie, intensywnie, nie zwalniając tempa»: Kampania wyborcza w radzie gminy ruszyła pełną parą. GL 5/1998.

3. pot. Mieć parę «być dynamicznym, mieć dużo sił, energii»: – Masz parę, Mieciu – mówił z uznaniem Flacha. – Dowaliłeś mu, aż echo pod mostem odpowiedziało! K. Orłoś, Melina.

4. pot. Nie puścić (ani) pary z ust, posp. z gęby

a) «nic nie powiedzieć, nie odezwać się»: (...) pilnuj się, teraz do dzwonka ani pary z ust nie możesz puścić (...). H. Ożogowska, Głowa.

b) «dochować tajemnicy»: Może Adam wiedział, kto był takim informatorem, ale nigdy na ten temat nie puścił pary z ust. T. Kwiatkowski, Panopticum. (...) dziedzic dał mu złotego i przykazywał, żeby pary z gęby nie puścił, bo zwolni. W. Gombrowicz, Ferdydurke.

Cała para (poszła, idzie) w gwizdek zob. cały 1.

Wycisnąć z kogoś ostatnią parę zob. wycisnąć 4.

II.

Coś idzie w parze z czymś «coś występuje równocześnie z czymś, pozostaje w zależności od czegoś»: Czasem ciężka praca i stres z nią związany idzie w parze z chęcią uprawiania ekstremalnego sportu. Metr 01/03/2001. Miał twórczą wyobraźnię idącą w parze z werwą satyryczną. Kultura P 7-8/1964.

Młoda para zob. młody 3.

To (jest) (całkiem, zupełnie) inna para kaloszy zob. kalosz 2.